گفتار درمانی یکی از رشتههای علوم توان بخشی به شمار میرود که به شناخت آسیبهای گفتاری و زبانی میپردازد. در این رشته، متخصصی به نام درمانگر وجود دارد که وظیفه او بررسی، تشخیص و درمان هر گونه اختلال در زمینه ارتباط، درک، صوت و حتی بلع است. در این مطلب به بررسی گفتار درمانی کودکان میپردازیم.
در صورتیکه کودک با مشکلاتی همچون تلفظ در کلمات مواجه است، یک متخصص درمانگر به کمک او میآید تا در زمینه حل مشکلات زبانی، ارتباطی و مهارتهای زبانی- کاربردی رشد پیدا کند.
متخصصین، مشاورین و درمانگران مجموعه فرزندان برتر برای شما عزیزان بهترین مقالات در ارتباط با گفتار درمانی کودکان را تهیه دیده اند که مقاله ای که مطالعه می فرمائید، مقاله اصلی گفتار درمانی است. برای مطالعه مقالات مرتبط از جدول پائین گزینه مربوطه را انتخاب کنید.
شاید شما هم کودکانی را دیده باشید که در گفتار مشکل دارند؛ مثلا نمی توانند کلمات را به صورت روان ادا کنند و افکار خودشان را به صورت یک جمله کامل بیان کنند! این کودکان، کلمات و هجاهای صوتی را به صورت شکسته می گویند و به همین دلیل است که نمی توانند به صورت واضح حرف بزنند.
تلفظ نادرست حروف، نداشتن دایره واژگان وسیع، لکنت زبان، مکث طولانی، مشکل در برقراری ارتباط با دیگران و... از جمله رایج ترین اختلالات گفتاری هستند. مشکل در گفتار باعث می شود که کودک نتواند با دیگران ارتباط برقرار کند و به همین دلیل، اعتماد به نفسش کاهش پیدا می کند. در این موارد، باید مشکل گفتار کودکان را با کمک علم گفتار درمانی برطرف کرد.
گفتار درمانی، روشی است که به بهبود گفتار کودک منجر می شود. این روش به کودک کمک می کند تا مشکلات کلامی و گفتاری خود مانند اختلالات واجی و صدا، بیان ضعیف، لکنت زبان و... را برطرف کند.
گفتار درمانی به کودکان یاد می دهد که حجم صدای تولید شده را کنترل کنند و کلمات و صداها را به صورت کاملا درست ادا کنند. در گفتار درمانی به کودکان یاد داده می شود که کلمات موردنظر خود را در قالب جمله بیان کنند. به طور کلی می توان گفت که گفتار درمانی، علم بررسی بیماری یا اختلالاتی است که روی گفتار فرد تاثیر می گذارد.
برخلاف تصور بسیاری از افراد، گفتار درمانی به معنای درمان با گفتار نیست؛ بلکه درمان اختلالات گفتار و زبان است. به یاد داشته باشید که گفتار درمانی با مشاوره فرق دارد.
رشته گفتار درمانی تنها محدود به اصلاح مشکلات تلفظی (همچون عدم توانایی تلفظ صحیح حرف سین) نیست.
متخصصان درمانگر وظیفه درمان کودکانی به عهده دارند که در درک و بیان زبان مادری دچار مشکل هستند. همچنین در افراد بزرگسال نیز گفتار درمانی برای افرادی مناسب بوده که نمیتوانند خوب صحبت کنند و ضعف گفتاری دارند.
در واقع ضرورت استفاده از خدمات گفتار درمانی مخصوص سن خاصی نبوده و ممکن است افراد در سنین مختلف به این خدمات نیاز پیدا کنند. از یک نوزاد گرفته تا افراد مسنی که در اثر سکته قدرت تکلم خود را از دست دادهاند، ممکن است در مقطعی لازم باشد که به متخصص درمانگر مراجعه کنند. بهترین درمانگر کسی است که بتواند با افراد در سنین متفاوت، ارتباط درست برقرار نماید.
عمده ترین اختلالات گفتاری، عقب ماندگی ذهنی است که خود می تواند پایه گذار بسیاری از اختلالات دیگر باشد. در بحث مشکل جسمی باید به نقیصه های کم شنوایی و ناشنوایی، کم بینایی یا نابینایی اشاره کرد. در سیستم شنیداری، بیان گفتار از طریق شنیدن حاصل می شود که چنان چه اختلالی در این قسمت به وجود آید، تأخیر در رشد زبان و گفتار، قابل مشاهده است.
کودکانی که از سلامت فیزیکی و عاطفی برخوردارند، در تکلم، استقلال یافته تر از کودکانی اند که در خانواده های پر تنش زندگی می کنند. در این خانواده ها رشد حسی و حرکتی، با محدودیت پیش می رود زیرا زبان، نیاز به یک هماهنگی عصبی دارد و تأخیر در مهارت های حسی و حرکتی، رشد گفتار را کُند و با مشکل روبه رو می سازد.
در عملکرد گفتار، نقش هوش طبیعی را نباید نادیده گرفت؛ هوش می تواند شناخت نمادها را به همراه داشته باشد تا فرد، از دیگر عملکردهای شناختی هم چون توجه کردن، شناسایی و ایجاد ارتباط و ذخیره ی آن در حافظه بهره گیرد.ارزیابی و مطالعه دقیق اختلالات گفتار و زبان یا اختلالات ارتباطی و همچنین نوتوانی و بازتوانی، اختیارات متخصصین گفتار درمانگر است.
مادر،الگویی مناسب و مثبت در راستای رشد گفتار کودک است که این ارتباط عاطفی نباید خدشه دار شود و خلل و انحرافی در آن شکل گیرد. باید توجه داشت که رشد زبان از لحاظ جنسیتی در دختران، زودتر و بیش تر از پسران آغاز می شود؛ به خصوص در خانواده های تک فرزندی که توجه زیادی به آموزش زبان فرزند می شود.
کودکان علاقه ی زیاد به عضو شدن در گروه همسالان خود دارند و تلاش زیادی در این جهت، انجام می دهند تا بر رشد و پیشرفت گفتار خود بیفزایند؛ در واقع انگیزه صحبت کردن در گروه های هم سن، افزایش می یابد و به طور دسته جمعی به تماشای تلویزیون و یا نقاشی و نوشتن می پردازند.
مشکلات گفتاری را می توان در مرز بین 12 تا 24 ماهگی مشاهده کرد. در این سن، کودک به جای گفتار باید بتواند از علم اشاره به خوبی بهره ببرد مانند (بای بای یا بَه بَه) و در تقلید صداها مشکلی نداشته باشد مانند تقلید صدای یک حیوان، جیغ زدن و...
زمانی که سن کودک از 2 سالگی فراتر رفت، باید بتواند صداها و لغاتی را بیان کند و فقط مختص یک صدا یا لغت – آن هم تکراری – نباشد. در صحبت کردن، خانواده ها باید به تُن صدا و گرفتگی آن توجه داشته باشند. کودکانی که در این سن، در انجام کارهای ساده، با مشکل مواجه می شوند، جملات را به طور کامل بیان نمی کنند و فقط از کلمات محدود استفاده می نمایند و به طور کلی در فهمیدن و درک مطالب مشکل دارند،در معرض خطر قرار دارند و به منظور پیش گیری از مشکلات گفتاری باید توجه بیش تری به آنان نمود.
در چنین شرایطی است که اگر والدین متوجه مشکلات خاصی در روند گفتاری فرزند خود بشوند حتما باید از کمک تخصصی یک گفتار درمانگر بهره برده و مشاوره لازم را داشته باشند.
در بین عموم مردم و جامعه پزشکی، گفتار درمانی اهمیت ویژهای دارد. همانطور که میدانیم زبان، اصلیترین راه برای برقراری ارتباط با دیگران است. گفتار درمانی باعث حل مشکلات ناشی از اختلالات ارتباطی و گفتاری میشود.
با کمک از خدمات گفتار درمانی نه تنها باعث بهبود بیان، زبان و درک کودک شده بلکه مشکلات بلع و غذا خوردن او نیز حل میشود. در موارد بسیاری دیده شده کودکانی که با مشکل تکلم درگیر هستند، در بلع نیز ضعف دارند. درمانگرها با استفاده از تمارینی مختلفی که طراحی کردهاند، مشکلات تکلم، ارتباط و حتی غذا خوردن کودکان را حل میکنند.
گفتار ( تکلم)، زبان، بلع، صوت و ارتباط از جمله حوزههای اصلی در گفتار درمانی هستند. برخی از مشکلات گفتار درمانی به این صورت هستند:
کودکی که در صحبت کردن با مشکلات گفتاری مواجه است، اعتماد به نفس خوبی ندارد. با مراجعه به گفتار درمان این قبیل مشکلات نیز حل میگردند.
کودکانی که مشکلات گفتاری دارند از حجم صدا خود به خوبی استفاده نمیکنند. زمانی که کودک با اختلالات گفتاری رو به رو است و برای منتقل کردن پیام به سختی تلاش میکند که از کلمات درست استفاده کند و یا در استفاده از گرامر زبان مشکل دارد، حتما باید به گفتار درمان مراجعه کند.
در یک عبارت کوتاه می توان گفت هرگاه نحوه صحبت کردن گوینده بیش از محتوای سخن او، توجه شنونده را به خود جلب کند، وی مشکوک به اختلال گفتاری است. هرگونه اشکالی در نحوه گفتار و یا ناتوانی در درک گفته های دیگران می تواند موجب اختلال در روابط اجتماعی شخص مبتلا گردد.
این مسئله به نوبه خود موجب صدمات روحی و عاطفی و متزلزل شدن بهداشت روانی فرد و خانواده می شود. این نارسائیها مانند بسیاری از بیماریها، مزمن تر گردد، عواقب ناگوار بیشتری خواهد داشت. بنابراین ارائه هر چه سریعتر و بهتر خدمات گفتار درمانی برای اشخاص مبتلا ضروری است. در این همکاری سایر متخصصین که بیماران مبتلا به اختلالات گفتار و زبان به آنها مراجعه می کنند، برای تشخیص به موقع و ارجاع مناسب، حیاتی و ارزشمند است.
ارزیابی و مطالعه دقیق اختلالات گفتار و زبان یا اختلالات ارتباطی و همچنین نوتوانی و بازتوانی، اختیارات متخصصین گفتار درمانگر است.روند ارزیابی و تشخیص اختلالات گفتار و زبان در گفتاردرمانی مانند سایر بیماریها شامل معاینات و بررسیهای ویژه می باشد.در مرحله بعدی و پس از تشخیص ویژگیهای اختلال، درمان بیمار آغاز می شود.
درمان اختلالات ارتباطی متکی به دارو درمانی و نظایر آن نبوده، بیشتر جنبه آموزشی دارد و با تکیه بر توانمندیهای بیمار، وی را به سمت غلبه بر ناتوانیهایش هدایت می کند. قابل به ذکر است که هر چه افراد مبتلا به اختلالات گفتاری سریعتر به گفتار درمانی مراجعه کنند، پیشرفتهای بهتری را نشان داده و راحتتر درمان میشوند.
در مقاله دیگری ما به تحلیل سن مناسب برای گفتار درمانی کودکان پرداخته ایم، پیشنهاد می کنیم مقاله دوم را نیز مطالعه کرده تا تاخیری در روند گفتار درمانی کودکان دلبند شما پیش نیاید.
در شرایط زیر، توصیه می شود که به یک متخصص گفتار درمانی مراجعه کنید:
در این متن، تمرینات ساده و ابتدایی از گفتار درمانی به شما آموزش داده شده است که هر یک از این تمرینات را به راحتی می¬توانید در منزل انجام دهید که به تفکیک سن ارائه شده است.
1. گفتار درمانی در منزل با گفت و گو با کودک
2. برای رفتن به پارک و استفاده از وسایل بازی از او سوال بپرسید.
پسر یا دختر گلم به کدام پارک علاقه داری برویم؟ دوست داری خواهرت هم همراه ما بیاید؟ به نظرت چه بازیهای انجام دهیم؟
3. کارهای مختلف به او بسپارید و درباره نحوه انجام آنها با او حرف بزنید.
برای مثال بازی و مراقبت از فرزند کوچکتر خانواده، میتواند یکی از این مسئولیتها باشد. بازی با خواهرت را دوس داشتی؟ نگه داری از خواهرت که سخت نبود؟ غذایی که برای شما آوردم را دوس داشتی؟
4. بعضی از کارهای منزل را به او بسپارید.
مثلا وظایفی مانند آب دادن به باغچه و گلها، مرتب کردن کمدها و ...را به کودک بسپارید و در حین انجام این فعالیتها با او حرف بزنید.
5. یکی دیگر راههای درمانی در منزل، انجام بازی است که مثلا دارید با یکدیگر با تلفن با حرف میزنید.
6. اجازه دهید فرزند شما درباره بازی که با دوستان و یا افراد فامیل انجام داده، با شما حرف بزند.
7. استفاده از آینه برای گفتار درمانی در منزل بسیار سودمند است. به خصوص وقتی کودک حروف را به دلیل اینکه فک و زبان او اشتباه روی هم قرار گرفته، درست ادا نمیکند. این تمرین کمک میکند که تا جایگاه درست را متوجه گردد.
8. با استفاده از جدول زمان و پیدا کردن علت، میتوان به درمان گفتار کمک فراوانی کرد. در این روش اگر حادثه خاصی باعث شد که کودک یک مشکل گفتاری داشته باشد، باید نوشت.
10. خواندن کتاب توسط کودک در صورت داشتن سواد، یکی دیگر از راه های درمانی است که باعث میشود که او راحت تر از مشکل خود اطلاع پیدا کند و درمان را سریع تر بپذیرد.
11. با استفاده از قصه صوتی مناسب کودکان، اطلاعات زیادی به کودک منتقل شده و باعث می شود که به تلفظ کلمات دقت بیشتری کند.
در این قسمت ما فقط به بیان چند مورد از بازی های مناسب می پردازیم اما در مقاله ای دیگر، بیش از 15 بازی مختلف برای گفتار درمانی جمع آوردی شده و در اختیار شما قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید: بازی های گفتار درمانی
فلش کارتها
در این بازی به کودک چند فلش کارت داده شده و کودک به سرعت تصویری را که میبیند، میگوید. در این روش باید از کارتهای ساده شروع کرد و در صورت مبارزه کودک در برابر بعضی کلمات نباید پافشاری کرد. با انتخاب فلش کارت مناسب، میتوان یک گفت و گو درست با او بر قرار کرد.
لی لی بازی
در این بازی کلماتی انتخاب شده و کودک باید آنها را 9 بار تکرار نماید. ابتدا نیاز است به طراحی زمینی با 9 شماره پرداخت. کودک با هر پرش کلمه که انتخاب شده را تکرار میکند. در هر دور کلمهای جدیدتر به کودک باید داده شود. با انجام درست این بازی توسط کودک، برای افزایش اعتماد به نفس او کادو دادن کار ساز است.
بازی استپ هوایی
در این بازی با کودک باید توپ بازی شود و در زمان انجام آن، هر بار کلمه جدید گفته شود.
پیاده رویی
در این روش با کودک به پیاده روی رفته و زمانی که کودک کلمه منتخب را به درستی تلفظ کرد، حرکت به سمت جلو اتفاق میافتد. این کار علاوه بر لذت راه رفتن، باعث تحرک ماهیچههای دهان کودک میگردد.
در این روش تمارینی با کمک عضلات قسمتهای لبها، گونهها و فک و زبان صورت میگیرد. در این تمارین به قویتر کردن مهارتهای حرکتی، دهانی میپردازیم.
این تمرین فرصت عالی برای ورزش بچهها میشود. مثلا کودک باید آواهای همچون اوو، ایی را تکرار کند و بعد هر دو آنها را ترکیب کند. فرزند شما میتواند در این تمرین بدون باز کردن لبها، گونهها را پر از هوا نماید. استفاده از نی هنگام نوشیدن یکی دیگر از این تمارین است.
• حرکات زبانها
فرزند شما میتواند به تمرین چند صدایی زبانی بپردازد مانند ب ب ب ب، ن ن ن ن و یا گفتن با اغراق کلمه برو. در این تمرین کودک میتواند به بیرون آوردن زبانش بپردازد و سپس آن را روی دندان قرار دهد.
• حرکات گونه
با انجام این تمرین توسط فرزند شما، تقویت عضلات گونه رخ میدهد. یکی از این تمارین این است که کودک لبهای خود را ببندد و باعث انقباض گونهها گردد. همچنین باید به ساخت o با لبهای خود بپردازد و به شکل دایرهای دهان خود را به حرکت در آورد. تکرار این تمرین بسیار کمک کننده خواهد بود.
• ساخت حباب
باد کردن بادکنک توسط کودک باعث بهتر شدن عضلات صورت و لبها میشود.
• زدن ساز دهنی
کنترل تنفس و فشار لبها از مزیتهای نوازندگی ساز دهنی هستند. در صورتیکه کودک در کنترل تنفس مشکل دارد، باید سعی کند با ساز دهنی صدای قویتری تولید کند. چنان چه با ضعف در قسمت لبها مواجه است باید تمرکز اصلی را بر نواختن نتها در زمانهای مختلف بگذارد.
• خوردن کره بادام زمینی یا خوراکیهای شیرین
کره بادام زمینی یک خوراکی محبوب بین همه است. میتوان بخشی از این کره را به اطراف لبهای فرزند خود بزنید تا آن را با زبان لیس زده و بخورد. این تمرین باعث تحرک زبان از یک سمت به سمت دیگر میگردد.
علاوه بر این تمارین والدین میتوانند کودک را به ارتباط و صحبت کردن با دیگران تشویق کنند. در ادامه به تمارینی که با سن فرزند تناسب دارد اشاره میکنیم. حتما کلیه تمارین را زمانی که فرزند شما اشتیاق داشت، انجام دهید.
لیت تاکر اصطلاحی است که برای کودکانی که با تاخیر در شروع حرف زدن مواجه میشوند، استفاده میگردد. گاهی بعضی کودکان به دلایل ناشناخته، خیلی دیرتر از بقیه هم سن و سالان شروع به حرف زدن میکنند.
گفتار درمانی و آموزشهای خاص از جمله روشهای است که برای کودکانی با تاخیر در گفتار مواجهاند، استفاده میشود. گروه درمانی، بازی درمانی و درمان در منزل توسط والدین از جمله روشهایی است که برای لیت تاکر یا تاخیر در گفتار استفاده میشود.
هر زمان که متوجه شدید کودک شما به اختلالا گفتاری و کلامی مبتلا است، می توانید به گفتار درمانگر مراجعه کنید تا مشکل او سریع تر برطرف شود. از سن 2 سالگی می توان گفتار درمانی را شروع کرد. به یاد داشته باشید هرچه زودتر گفتار درمانی را شروع کنید، بهبود و درمان کودک سریعتر خواهد بود. اگر به موقع برای رفع مشکل کودک به گفتار درمانگر مراجعه نکنید، فرزند شما به سن مدرسه می رسد و وجود چنین مشکلاتی، باعث اختلال در یادگیری، اختلال در تلفظ، حرف نزدن و تضعیف روحیه او در میان هم سالانش می شود.
به همین دلیل، در صورتی که شاهد اختلالات گفتاری در کودکان هستید، برای درمان گفتار آنها اقدام کنید تا شاهد مشکلاتی مانند پرخاشگری، اختلالات یادگیری، کاهش اعتماد به نفس، مشکل در برقراری ارتباط و... نباشید!
مجموعه فرزندان برتر، برای گفتار درمانی هر گروه سنی مطلبی تدارک دیده است که در هر قسمت ارجاعاتی به مطلب مربوطه داده شده است.
در این سن کودک توانایی صحبت نداشته و فقط آواهایی تولید میکند و تشخیص اینکه کودک به درمانگر نیاز دارد، راحت نیست. میتوان در این سن، آواهای همچون دا، ما را تکرار کرد تا کودک نیز آنها را بگوید. و با تشویق والدین، کودک علاقه بیشتری برای ساخت آواهای جدید دارد.
در این سن کودک میتواند اسامی را تکرار کند مانند اسم خودش و یا اسم اشخاص نزدیک به او مثل اسم خواهر، برادر، عمو، خاله، دایی و همچنین می تواند اسم اعضای بدن مثل دست، مو و چشم را تکرار کند. اسامی دیگری که می توانند به او از لحاظ گفتاری کمک کند، تکرار اسم اشیا مثل تخت و مسواک و اسامی خوراکی های ساده مانند، نان، شیر و کره میباشد. تکرار اسم حیوانات مانند هاپو، پیشی، ماهی و... میتواند روند پیشرفت را تسریع کند.
همین طور میتوان از ادوات پرسشی و قیدهای مکان استفاده کرد. این ادوات پرسشی میتواند چی، این چیه، کجا، کی و قید های مکان مانند اینجا، بالا، پایین، داخل باشد. در مراحل بالاتر ترکیب دو لغت در کنار همدیگر مانند ماشین اینجاست، توپ منه، جوجو رفت کمک به سزایی به کیفیت گفتار میکند.
برای مطالعه بیشتر به صفحه گفتار درمانی کودک 2 ساله مراجعه نمائید.
نکته بسیار ضروری در مورد این کودکان این است که جملات این گروه سنی بایستی حتما بیشتر از سه کلمه باشد. به عبارتی جمله کودک حداقل باید دارای فعل فاعل و مفعول باشد.
باید به این نکته توجه گردد که برای اینکه گفتار درمانی شروع کنید، نیازی به عجله نیست. مهارتهای ارتباطی و زبانی کودکان با افزایش سن بهبود مییابند. صبر لازمه این مسیر است.
پیشنهاد می کنیم، صفحه گفتار درمانی کودک 3 ساله را مطالعه بفرمائید.
نکته حائز اهمیت در این گروه سنی این است که به مرور جملات پسندیدهتر و زیباتر را در روابط اجتماعی خود بیان میکند مثلا در گفتگو با همسن و سالان یا بزرگتر از خود، لغات بفرمایید، خواهش می کنم، آفرین و جملات دیگری مانند منم شما رو دوست دارم و مرسی که منو به پارک بردین را به خوبی بیان میکند.
دانستن سه نکته در گفتار این گروه سنی مهم و ضروری است. اول از همه، این گروه سنی بسیار کنجکاوتر نسبت به کودکان کم سنتر از خود هستند و مدام سوالات کنجکاوانه از بزرگترهای خود میپرسند. دوم ناروانی در گفتار این کودکان وجود ندارد و قطعا ضعف در روانی گفتار می تواند ناشی از مشکلات گفتاری باشد و نهایتا اینکه این گروه سنی در صرف افعال خطا ندارند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره گفتار درمانی این گروه سنی، به صفحه گفتار درمانی کودک 5 ساله مراجعه نمائید.
1- از صداهای ساده استفاده کنید
2- به آرامی صحبت کنید
3- با کودکان بازی کنید
4- به کودکان بگویید در حال انجام چه کاری هستند
5- برای کودک شعر بخوانید
6- ارتباط کودک را تشویق کنید
این نرم افزارها باعث میشوند که آموزش و یادگیری به راحتی اتفاق بیفتد. به دلیل محیط جذابی که در این نرم افزارها به کار رفته، به راحتی مورد استقبال کودکان قرار میگیرند. این نرم افزارها هم به تنهایی کارآمد بوده و گاهی در کنار جلسات گفتار درمانی تجویز میشوند.
از جمله این نرم افزارها، به نرم افزار تولید بیان نسخه خانگی میتوان اشاره کرد که برای تلفظ حروف فارسی بسیار مفید است. یکی از ویژگیهای این نرم افزار این است که به راحتی استفاده میشود. همچنین این نرم افزار پشتیبانی بسیار خوبی دارد. در این نرم افزار نحوه استفاده آن به خوبی بیان شده است.
در ارتباط با هزینه گفتار درمانی کودکان مخصوصا در منزل، بسیار گسترده است که برای هر حیطه می توان هزینه متفاوتی بیان کرد، به همین دلیل، درمانگران مجموعه فرزندان برتر، مقاله مفصلی در ارتباط با هزینه گفتار درمانی در منزل برای کودکان نوشته اند که پیشنهاد می کنیم برای کسب بیشتر این مقاله را مطالعه بفرمائید.
خدمات کار درمانی و گفتار درمانی را بیمه حمایت نمیکند. این خدمات هزینهای به خانوادههایی که دارای فرزند دارای اختلال هستند وارد میکند. طبق گفته فائزه دهقان که جز هیئت علمی کاردرمانی است، حدود 44 هزار تومان برای هر نیم ساعت کار درمانی و گفتار درمانی باید پرداخت شود.
در صورتیکه خانوادهای از پس این هزینه بر نیاید، مشکلات فرزندش نه تنها حل نمیشود، بلکه روز به روز اعتماد به نفس کمتری در کودک ایجاد میشود. پیشنهاد میشود در صورت نداشتن هزینه این خدمات، از روش گفتار درمانی در منزل توسط والدین استفاده گردد.
گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانیکودک سان به تلاش تیم درمانگران و مشاورین خود، مقالات، پرسش ها و نکات فراوانی برای خانواده های عزیز گردآوری کرده است. اما با توجه به تقدم و تاخر مقالات، پیشنهاد می کنیم قبل از هرچیز ابتدا به ساکن "گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی" را مطالعه بفرمائید و سپس دنباله این مقاله را ادامه دهید.
به تمارین و فعالیت هایی که برای تشویق و یادگیری کودک به کار گرفته می شود اصطلاحا گفتار درمانی می گویند. در این مقاله به بررسی گفتار درمانی کودک دوساله می پردازیم. این تمارینی که در ادامه ذکر شده باید توسط والدین در منزل با کودک کار گردد. این فعالیت ها بیشتر در پیشگیری این اختلال نقش دارند.
کودک در سن یک سال و نیم می تواند حدودا 20 کلمه حرف بزند. با رسیدن به سن دو سالگی این واژگان به 50 کلمه می رسد. در این سن ترکیب دو جمله جز توانایی های کودک محسوب می شود. دستورات دو جمله ای را به راحتی می تواند استفاده کند برای مثال لباست را بردار و در اتاق بگذار.
به طور کلی کودک با افزایش سن توانایی های گفتاری کودک افزایش می یابد، در صورت مشاهده عدم توانایی کودک حتما باید والدین آن را جدی بگیرند.
پیشنهاد می شود که حتماً برای درمان درست و به موقع به متخصص درمانگر مراجعه شود. در صورتی که در زمان مناسب برای درمان این اختلال اقدام نشود، ممکن است از سن طلایی برای بهبود گذشته و نتیجه درمانی مطلوب حاصل نگردد.
روش های گفتار درمانی کودک دو ساله در منزل را به این ترتیب می توان ذکر کرد:
بهترین کمکی که پدر و مادر می توانند به کودک خود بکنند این است که در زمان حرف زدن از جملات ساده و قابل فهم استفاده کنند. زمانی که کودک با جملات ساده صحبت شود، او منظور کامل صحبت ها را متوجه شده و تمایل دارد که این کلمات و جملات را تکرار کند.
ساخت آلبوم از تصاویر مورد علاقه کودک، یکی از روش های گفتار درمانی در منزل است. می توان درباره ی این تصاویر با کودک حرف زد و حتی می توان آنها را دسته بندی نمود. مثلاً حیوانات، گیاهان و لباس ها و.... والدین می توانند عمداً یک عکس را در گروه نامناسب قرار دهند و درباره آن با کودک حرف بزنند. حتماً از کودک باید خواسته شود در این بازی سهیم شود.
والدین باید در بازه زمانی مختلف بازی هایی طراحی کنند و از این طریق از او سوال کنند. برای طراحی سوال باید این نکته در نظر گرفته شود که کودک قادر است به این پرسش ها پاسخ دهد. با گذشت زمان می توان سوالات را سختر انتخاب کرد. نمونه ای از این سوالات این است. تو دختر هستی؟ تو دست داری؟
یکی از اشتباهاتی که والدین مرتکب می شوند در زمینه گفتار درمانی کودک، این است که از جملاتی استفاده می کنند همچون، جمله ات را کامل بگو، دقیقاً منظورت چیست؟ درست صحبت کن.
استفاده از چنین جملاتی، کاری بسیار غلط بوده و اثر مخربی بر گفتار کودک دارد. پدر و مادر باید با لحن طبیعی خود آنچه که از کودک انتظار دارند رعایت کند را بگویند.
گسترش و تکمیل گفتار کودک توسط والدین باعث آموزش او می شود تا جملات را کامل ادا کند. پس تکرار کردن جملات کودک و گسترش دادن آن بسیار کمک کننده خواهد بود. مثل وقتی گفت آب، والدین باید بگویند آب؟ آب می خوای؟ آب خنک می خوای؟ برات بیارم؟
والدین باید در صورتی از گفتار کودکانه استفاده کنند که می خواهند پیامی را به کودک انتقال دهند. یعنی کودک هنوز قادر به درک ادبیات سن افراد بزرگسال را نیست.
در صورتی که برای جلب توجه و بدون دلیل از گفتار کودکانه استفاده شود نه تنها کودک قادر نیست کلمات جدید را بیاموزد بلکه باعث شده که این نوع حرف زدن را نیز تکرار کند.
والدین می توانند با استفاده از آهنگ ها و شعرهای ساده کودک را در درمان گفتار درست کمک کنند. با تکرار قافیه شعر، کودک تشویق می شود که در این بازی گفتار درمانی، همراهی کند.
وسایل مختلف را پدر و مادر می توانند در کنار کودک قرار دهند و درباره آنها با او حرف بزنند، به طور مثال این عینک، من عینک به چشم هام می زنم.
نکته ای که در درمان گفتار درمانی بسیار اهمیت دارد زمان طلایی برای درمان حرف زدن کودک است. چنان چه والدین متوجه شدند کودک آنها مانند سایر هم سن و سالانش صحبت نمی کند. نباید فرصت را از دست بدهند. مشاوره و مراجعه به متخصص درمانگر برای درمان کودک ضروری است تا روند درمانی کاملا فراهم شود.
متخصصان درمانگر، با استفاده از روش ها و فعالیت هایی که انجام می دهند، باعث می شوند صحبت کردن کودک درست شود.
پیشنهاد می کنیم برای درک بهتری از اختلالات گفتاری مقالات مرتبط که در قسمت پائین آورده شده است را نیز مطالعه بفرمائید.
گفتار درمانی کودک 2 ساله
کودکسان به همت تیم مشاورین و درمانگران مختلف، مقالات فراوانی در زمینه اختلالات گفتاری و گفتار درمانی برای خانواده های عزیز، تهیه کرده است. با توجه به پیوستگی مطالب، پیشنهاد می کنیم در ابتدا مقاله "گفتار درمانی کودکان + تکنیک ها و بازی های گفتار درمانی" را مطالعه بفرمائید سپس به این مقاله بازگردید.
وقتی کودک به سن ۵ سالگی رسید قادر است به شکل روان و سلیس حرف بزند. در این سن او حتی می تواند قواعد زبان را به درستی رعایت کند. بیان احساس از طریق تغییر صدا یکی دیگر از مهارت هایی است که در این سن به دست می آید. هر چند تلفظ غلط برخی آواها همچون س یا ف طبیعی است. ما در این مطلب به مهارت های زبانی و راه های گفتاری درمانی کودک ۵ ساله اشاره می کنیم.
یک کودک ۵ ساله به حرف زدن علاقه زیادی دارد و گاه این حرف زدن طولانی باعث کلافه شدن اطرافیان نیز خواهد شد. زمانی که کودک به سن ۵ سالگی می رسد از نظر ارتباط مطالب و جمله ها و کوتاه کردن کلام تغییر زیادی می کند. این کودکان بیشتر از پاسخ های کوتاه برای حرف زدن استفاده می کنند.
هنگام سوال کردن دقت می کنند سوالات مرتبط بپرسند و آگاهی خود را افزایش دهند. در این سن مهارت زبانی او زمانی مشخص می شود که از ساختار های اصلی دستوری در گفتار اشاره کند. آنها قادرند از حروف ربط ، زمان افعال (گذشته، حال، آینده) در حرف های خود استفاده کنند.
در سن ۵ سالگی کودک می تواند گفته های دیگران را بهتر درک کند. دستورات ۳ مرحله ای توسط کودک در این سن به خوبی اجرا می شود مانند (لباست را در کمد بگذار، دستت را بشور و غذایت را کامل بخور).
به راحتی کودک معنای کلمات و روابط فضایی مانند جلو و عقب و... را متوجه می شود. از دیگر توانایی های کودک در سن ۵ سالگی می توان شناخت واحدهای پولی را نام برد.
حروف ربط در گفتار کودک ۵ ساله برای ارتباط عبارت های مختلف و توصیف اشیا دیده می شود. حتی کودکان در این سن قادرند کاربرد و نوع اجزایی که در اشیا مختلف به کار رفته است را نیز توضیح دهند.
زمانی که والدین متوجه شدند کودک ۵ ساله آنها در این مهارت ها دچار ضعف است برای درمان باید اقدام کنند. در ادامه فعالیت ها و تمارینی برای گفتار درمانی آمده است که نیاز است به آن ها توجه شود.
برای رشد و بهبود مهارت های زبانی کودک، باید والدین او را تشویق و حمایت کنند تا درباره احساسات، آرزوها و حتی ترس های خود صحبت کنند.
در هنگام صحبت کردن باید با پرسیدن سوالات صریح او را تشویق کرد تا حرف بزند.
اینکه پدر و مادر از کودک بپرسند در مهد کودک روز خوبی داشتی؟ کودک با تک کلمه بله یا خیر جواب خواهد داد ولی استفاده از پرسش، امروز در مهدکودک چه کردی؟ کودک بیشتر صحبت خواهد کرد. پرسش درباره نحوه انجام یک کار باعث خواهد شد کودک بیشتر حرف بزند.
والدین می توانند کودک را تشویق کنند آیه، شعر و داستان ها را حفظ کنند تا علاوه بر زیاد شدن دایره لغت او، حافظه اش نیز قوی تر گردد. حرف زدن با زبان و گفتار کودکانه نیز کمک کننده خواهد بود.
زمانی که کودک در سنین بالاتر نیز با این مشکل مواجه است. والدین باید هنگام حرف زدن کلمات را به آرامی و تلفظ درست و واضح بیان کنند. پدر و مادر با الگوی کلامی مناسبی که به کودک می دهند باعث بهتر شدن حرف زدن او می شوند.
کودک باید در محیطی زندگی کند که در آن بتواند به راحتی ورزش کرده و یا استراحت کند. رژیم غذایی مناسب نیز در روند درمان تاثیر خوبی دارد. کاهش استرس های محیطی نیز باعث بهبود روند درمانی خواهد شد.
زمانیکه کودک بیش از دو ماه دچار مشکلات گفتاری بود و با این نکات بهتر نشد حتماً باید به کلینیک های خدمات گفتاری درمانی مراجعه کرد. زیرا این اختلالات اگر در آینده با کودک همراه شوند باعث مشکلات روحی و ذهنی نیز می شوند.
گفتار درمانی کودک ۵ ساله